Historia

Prieš 75 metus, 1938-ųjų kovo 17 dieną, Lenkija pateikė Lietuvai ultimatumą, reikalaudama per 48 valandas užmegzti diplomatinius santykius tarp Varšuvos ir Kauno.
Lygiai prieš 75 metus tokiomis pat kovo dienomis dalyje Vakarų Europos, Lenkijoje ir Lietuvoje plėtojosi dramatiški įvykiai. Kovo 12-ąją Vermachto divizijos įžengė į šalia esančią Austriją - Trečiasis reichas be ceremonijų prisijungė šią Alpių valstybę, iš kurios buvo kilęs pats Vokietijos nacių lyderis Adolfas Hitleris. Kitą dieną Vokietija okupavo Čekoslovakiją. Tuo metu ties Lietuvą ir Lenkijos okupuotą Vilniaus kraštą skyrusia demarkacijos linija augo įtampa. Ji pasibaigė kruvinu incidentu, daugiatūkstantinėmis antilietuviškomis demonstracijomis Varšuvoje ir Vilniuje, o galiausiai - kovo 17-ąją paskelbtu Varšuvos ultimatumu Kaunui, kuriuo, grasinant karu, reikalauta per 48 valandas užmegzti tarp dviejų šalių diplomatinius santykius. Šią situaciją atidžiai stebėjo A.Hitleris, pasirengęs ginkluoto konflikto tarp Lietuvos ir Lenkijos atveju nedelsdamas įvesti savo divizijas į Klaipėdos kraštą.

Czytaj więcej: 1938-ieji: ultimatumų laikotarpio pradžia

WOJEWODA WILEŃSKI                  Ściśle Tajne. B. Pilne.
SP — 340 tj.
Posunięcia władz administracji ogólnej   w stosunku do mniejszości litewskiej w Polsce.
Wilno, dnia 11 lutego 1936 r.

Do pana MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH w Warszawie.

Zgodnie z poleceniem Pana Ministra przedkładam w załączeniu sprawozdanie z posunięć władz państwowych w stosunku do mniejszości litewskiej, oraz wnioski w sprawie zamierzeń w tym względzie na przyszłość na odcinku polityczno - społecznym i oświatowym, opracowane zgodnie z wytycznemi, które zostały ustalone przez Międzyministerjalną Komisję, a omówione na konferencji z Panami Wojewodami Białostockim i Nowogródzkim w dniu 28.1.1936 r. w Wilnie.
Analogiczne sprawozdanie odnośnie odcinka gospodarczego przedłożę Panu Ministrowi w terminie późniejszym.
Wojewoda Ludwik Bociański

Czytaj więcej: Sprawozdanie i wnioski wojewody L. Bociańskiego

„… bez znajomości historii nie ma kultury”. Józef Mackiewicz

W ciągu ostatnich kilka lat, a w szczególności po wyborach prezydenckich, poczynania Akcji Wyborczej i jej lidera z rodziną, skierowane na pobudzanie napięć na tle narodowościowym zdaje się osiągnęły apogeum. Hałaśliwe zbiegowiska z dowożeniem dzieci szkolnych, propagandowe demonstracje przed ambasadami krajów UE i USA pod sztandarami Polski, publiczne oświadczanie o przynależności do narodu sąsiedniego kraju, oskarżanie Litwy o ograniczanie praw czy wręcz prześladowanie litewskich Polaków, były wyraźnie ukierunkowane na budowania podziałów, prowokowanie niechęci wobec litewskich Polaków i ich wyobcowanie w swoim kraju ojczystym, dowodząc braku kultury i znajomości historii.

Czytaj więcej: Michał Baliński miał odmienne zdanie

Seimo vadovybė ir Užsienio reikalų ministerija, kurių iniciatyva 2013-ieji Lietuvoje paskelbti „trijų broliškų tautų“ – lenkų, lietuvių ir gudų - 1863 m. sukilimo prieš Rusijos imperiją metais, tikėjosi nušauti du kiškius: atgaivinti priblėsusius diplomatinius santykius su Lenkija ir suminkštinti totalitarinį Baltarusijos režimą.

Czytaj więcej: Už lenkų ir gudų laisvę iki paskutinio lietuvio?

Dziś dużą salę Wileńskiego Muzeum Sztuki Stosowanej szczelnie wypełnili historycy oraz miłośnicy historii Litwy. Zebranym została przedstawiona świeżo wydana na Uniwersytecie Kłajpedzkim książka „Lenkijos pilietinių karų istorija“ (Historia wojen domowych w Polsce).