1920 październik 7, Suwałki — Umowa między Polską a Litwą w sprawie ustanowienia tymczasowego modus vivendi aż do ostatecznego uregulowania stosunków między obu państwami.

Delegacja Rządu Polskiego w składzie osób następujących: (następują nazwiska delegatów)1 podczas spotkania na konferencji w Suwałkach, od 30 września do 7 października 1920 r., i po wymianie pełnomocnictw, które zostały uznane za wystarczające i we właściwej wystawionej formie, zgodzili się na następującą umowę: Art. 1. O linii demarkacyjnej.

a)  Zostaje ustanowiona następująca demarkacyjna linia między polską a litewską armią, która nie przesądza w niczym terytorialnych praw żadnej z układających się Stron:
Od granicy Prus Wschodnich do ujścia rzeki Czarnej Hańczy do Niemna linia ustanowiona uchwałą Rady Najwyższej z 8 grudnia 1919 r.
Dalej wzdłuż rzeki Niemna do ujścia rzeki Grawe, dalej rzeką Grawe do punktu przecięcia jej z szosą Merecz—Rokitnica,2
dalej po linii prostej od ujścia rzeki Skroblis do rzeki Mereczanki;
dalej po rzece Mereczance, do ujścia w nią strumyka Dereżnika, pozostawiając wieś Sołoworce po stronie litewskiej, a wieś Małe Dubno — po stronie polskiej; dalej po strumyku Dereżnica3 do punktu przecięcia z linią kolejową Wilno—Orany, w przybliżeniu o 2 kilometry na północny--wschód od stacji kolejowej Orany; dalej wzdłuż drogi, idącej przez Bar-tele,1 Kucie,5 Nowy Dwór, Ejszyszki, Podzitwa, Horodenka do stacji Ba-stuny, pozostawiając całą tę drogę i stację Bastuny w ręku władz polskich.

b)  Określona wyżej linia w miarę zaprzestania działań bojowych pomiędzy polską a litewską armią, przewidzianego w art. 2 niniejszej Umowy, nie powinna być pod żadnym pozorem przekraczana przez wojska układających się Stron. Linia ta nie powinna być jednako przeszkodą dla miejscowej ludności przy uprawianiu należących do niej pól, które ta linia przecina.

c)  Określenie  linii  demarkacyjnej  na  terenie  w  b.   gub.   suwalskiej w tych jej częściach, co do których jest to przewidziane przez uchwałę Rady Najwyższej z 8 grudnia 1919 r., pozostawia się Komisji Kontrolującej Ligi Narodów.

Art. 2. O zaprzestaniu działań bojowych.

a)    W potwierdzeniu i uzupełnieniu częściowego i czasowego zaprzestania działań bojowych między polską a litewską armią, które było już przyjęte podczas niniejszej konferencji, obie układające się Strony zobowiązują się do zaprzestania wszelkich działań bojowych między obydwiema armiami na całej długości demarkacyjnej linii, ustanowionej w art. l pkt a niniejszej Umowy, od granicy Prus Wschodnich do południka przechodzącego przez wieś Poturce, położoną w przybliżeniu o 9 kilometrów na północny zachód od Ejszyszek.

b)    Co się tyczy części demarkacyjnej linii od południka wsi Poturce do stacji Bastuny włącznie, to zaprzestanie działań bojowych pomiędzy polską a litewską armią nastąpi z chwilą usunięcia lub usunięcia się wojsk sowieckich na wschód od linii kolejowej Lida—Wilno.


c)    Co się tyczy kwestii zaprzestania działań bojowych między polską a litewską armią w miejscowościach, położonych na wschód od południka stacji Bastuny i określenia tam linii demarkacyjnej, to te sprawy będą rozstrzygnięte przez specjalną umowę po usunięciu, lub usunięciu się stamtąd wojsk sowieckich. Gdyby umowa taka nie doszła do skutku, obie Strony pozostawiają sobie prawo zwrócić się do Ligi Narodów z prośbą o rozstrzygnięcie tych kwestii.

Art. 3. U stacji Orany.

a)    Rząd Polski zobowiązuje się przepuszczać bez przeszkód przez stację Orany w kierunku z Wilna do Olity i odwrotnym wszystkie litewskie pociągi, z wyjątkiem pociągów z wojskami i wojennymi materiałami oraz gwarantuje, że wskazane pociągi znajdą na stacji Orany wszystkie techniczne warunki i pomoc, które są konieczne dla pomyślnego i swobodnego przejazdu ich w tę i odwrotną stronę.

b)    Jako na wyjątek Rząd Polski zgadza się na przepuszczenie bez przeszkód w kierunku Olity—Orany—Wilno przez stację Orany nie więcej niż 7 (siedmiu) pociągów litewskich z materiałami wojennymi i wojskiem pod warunkiem, że w przeciągu doby będą przechodziły nie więcej jak dwa takie pociągi i że będą one przechodziły pomiędzy godziną 7 a 17 (przez stację Orany).

c)    Kontrolowanie ścisłego wypełniania postanowień zawartych w pkt a) i b) niniejszego artykułu pozostawia się Komisji Kontrolującej Ligi Narodów.

Art. 4. O wymianie jeńców wojennych.

Obie układające się Strony konstatują wzajemną zasadniczą zgodę na przystąpienie do wymiany wszystkich znajdujących się u nich jeńców wojennych wziętych od strony przeciwnej. Sposób i termin wymiany jeńców wojennych będzie ustanowiony osobno.

Art. 5. O terminie umowy itp.

Umowa niniejsza zacznie być wykonywana od godziny 12 10 października 1920 r.; termin powyższy w niczym nie narusza przeprowadzonego już w życie zaprzestania działań bojowych i będzie obowiązujący do czasu ostatecznego uregulowania sporów terytorialnych pomiędzy Rządem Polskim a Litewskim.

Przy układaniu umowy niniejszej Strony korzystały z map niemieckiego sztabu generalnego w skali l : 100 000.

Umowa niniejsza została spisana w dwóch jednakowo ważnych egzemplarzach w języku polskim i litewskim i podpisana w mieście Suwałki dnia 7 października 1920 r.

L. Gelberg, Prawo międzynarodowe..., t. II s. 105—107

1  Umowę podpisali: ze strony polskiej — płk Mieczysław Mackiewicz i Juliusz Łukasiewicz, ze strony litewskiej — gen. por. Maksimas  Katche, Bronius Balutis, Valdemaras Čarneckis.  Mykolas Biržiska i mjr Aleksandras Šumskis.
2  Powinno być: Rotnica.
3  Powinno być: Dereżyca.
4  Powinno być: Bortele.
5  Powinno być: Kijucie.

(Dokumenty z dziejów polskie polityki zagranicznej 1918-1939
tom I 1918-1932
Przedmowa Tadeusza Jędruszczaka
Pod redakcją naukową Tadeusza Jędruszczaka i Marii Nowak-Kiełbikowej
Instytut Wydawniczy Pax Warszawa 1989)